…o Opatrzności Bożej

Nie są nam obce takie powiedzenia, jak: „Bóg to widzi”, „Bóg o tym wie”, „Jeśli Bóg pozwoli”, „Niech się dzieje wola Boża”, „Bóg pisze prosto po krzywych liniach”. Niewątpliwie są one wyrazem wiary w Bożą Opatrzność. Wierzymy bowiem, że Bóg jest wszechmogący i czuwa nad całym stworzeniem, ale nade wszystko kieruje naszymi losami. W tym kontekście jawi się pytanie o to, jak pogodzić Jego mądrość i dobroć z panującym w świecie złem i cierpieniem ludzi, często niewinnych.

Źródło prawdy o Opatrzności Bożej

Prawda o Opatrzności Bożej czerpie swe natchnienie z myśli ludzkiej, ale głównym jej źródłem jest sam Bóg. On bowiem, objawiając się człowiekowi, połączył nierozerwalnie swoje stwórcze działanie z dziełem zbawienia. Oba są istotą odwiecznego planu Boga wobec świata i człowieka. Plan ten zaś jest nakreślony w Piśmie Świętym, które jest najwyższym dokumentem Bożej Opatrzności. Chrześcijańskiego pojęcia Opatrzności nie można zatem traktować jako jednego z rozdziałów filozofii religii. Jest ono bowiem zakotwiczone głęboko w Księdze Rodzaju, w księgach prorockich, w księgach mądrościowych (Mdr 8,1), w psalmach (por. Ps 18,213, Ps 16,5), w Liście do Efezjan i do Rzymian (8,28), a nade wszystko w Ewangeliach (por. Mt 10,29-31; Łk 21,18). Wszystkie te księgi koncentrują się na odnajdywaniu znaków Bożej aktywności w świecie, na odczytywaniu celowości całego stworzenia i na poszukiwaniu ostatecznego sensu życia.

Można zatem powiedzieć, że prawda o Bożej Opatrzności leży w centrum naszej wiary i egzystencji. Jest elementem zwyczajnego nauczania Kościoła od początku jego istnienia, a w sposób szczególny została podkreślona przez Sobór Watykański I: Wszystko, co stworzył, Bóg Opatrznością swoją zachowuje oraz kieruje, sięga potężnie od krańca do krańca i włada wszystkim z dobrocią (Mdr 8,1). Wszystko odkryte i odsłonięte jest przed Jego oczami (por. Hbr 4,13), także to, co stanie się z wolnej inicjatywy stworzeń. Przez to też chroni ona człowieka przed różnymi formami myślenia fatalistycznego.

W podobnym duchu wypowiada się Sobór Watykański II, podkreślając to iż Bóg po ojcowsku troszczy się o wszystko (KDK 24), szczególną zaś troską otacza rodzaj ludzki (KO 3). Jej zaś wyrazem jest prawo Boże, wieczne, obiektywne i uniwersalne, którym Bóg, wedle planu mądrości i miłości swojej, porządkuje, kieruje i rządzi całym światem i losami wspólnoty ludzkiej (DWR 4).