Krótka prezentacja wybranych dokumentów Magisterium i wypowiedzi papieża od 16 sierpnia do 15 listopada 2022 roku

1. Religie są źródłem pokoju, a nie wojny

Papież Franciszek podczas pielgrzymki do Kazachstanu, w swoim przemówieniu na otwarcie VII Kongresu Przywódców Światowych i Tradycyjnych Religii, mocno zaakcentował: Nie szukajmy fałszywych pojednawczych synkretyzmów, ale strzeżmy naszych tożsamości otwartych na odwagę inności, na braterskie spotkanie. Podczas tego spotkania, odbywającego się w stolicy Kazachstanu, wyraził głęboką nadzieję, że na tej ziemi powstanie „nowy jedwabny szlak” wymiany ludzkich wartości, opartej na głębokim dialogu. Jednocześnie podkreślił ważność miejscowej kultury, przywołując wielokrotnie pamięć największego kazachskiego poety popularnie zwanego Abajem (1845-1904). Wspominając szlachetne tradycje Wielkiego Stepu, Ojciec święty zaznaczył, że od wyznawców wszystkich religii świat oczekuje teraz autentycznej religijności opierającej się zarówno fundamentalizmowi, jak i wyzuciu człowieka ze sfery duchowej. Nadeszła godzina, aby otrząsnąć się z tego fundamentalizmu, który zanieczyszcza i powoduje erozję wszelkiego wyznania wiary. Ale nadszedł również czas, aby pozostawić jedynie w podręcznikach do nauki historii dyskursy, które nazbyt długo, tu i gdzie indziej, zaszczepiały podejrzliwość i pogardę wobec religii, jak gdyby była ona czynnikiem destabilizującym nowoczesne społeczeństwo. Dobrze znane jest na tutejszej ziemi dziedzictwo narzucanego przez dziesięciolecia państwowego ateizmu, tej opresyjnej i tłumiącej mentalności, dla której samo użycie słowa „religia” stwarzało kłopoty. W rzeczywistości religie nie są problemami, ale są częścią rozwiązania zmierzającego ku bardziej harmonijnemu współistnieniu. Poszukiwanie Transcendencji i święta wartość braterstwa mogą bowiem inspirować i oświecać wybory, jakich należy dokonać w sytuacji kryzysów geopolitycznych, społecznych, ekonomicznych, ekologicznych, ale także, u podstaw [tego wszystkiego], kryzysów duchowych, które dotykają wiele współczesnych instytucji, także demokracji, zagrażając bezpieczeństwu i zgodzie między narodami. Papież wyraźnie podkreślił, że w dialogu międzyreligijnym i w ogóle w życiu ludzkich społeczeństw wolność religijna jest absolutnie niezbędna. Nasz Stwórca „ustąpił nam niejako miejsca”, poniekąd „ograniczył” swoją absolutną wolność, aby uczynić nas również istotami wolnymi. Jak więc możemy w Jego imię przymuszać braci? Dodał równocześnie, że choć chodzi tutaj o unikanie przymusu, prozelityzmu i indoktrynacji, to wolności nie przeszkadza głoszenie własnych przekonań, a wręcz jego możliwość pozostaje konieczna.