Kościół w poszukiwaniu przyszłości

Zastanawiając się nad teraźniejszością i przyszłością Kościoła, nie możemy tego czynić w oderwaniu od kontekstu zewnętrznego. Kościół jest bowiem częścią wspólnoty globalnej, co dobitnie wyraził Sobór Watykański II: Radość i nadzieja, smutek i trwoga ludzi w współczesnych, zwłaszcza ubogich i wszystkich cierpiących, są też radością i nadzieją, smutkiem i trwogą uczniów Chrystusowych; i nie ma prawie nic prawdziwie ludzkiego, co nie miałoby oddźwięku w ich sercu (KDK, 1).

Na współczesną sytuację Kościoła wpływa cała gama problemów; nie sposób ich wszystkich wymienić. A oto te najbardziej znaczące: pandemia Covid-19, zaburzenie łańcucha dostaw materialnych, inflacja, rewolucja medialna, chaos ideowy, walka o dominację polityczną głównych potęg globalnych i o zmianę porządku światowego, tzw. wojny zastępcze i milionowe migracje, kwestionowanie własnej historii i podstaw kulturowych (tzw. cancel culture), zakorzeniona w neomarksizmie ideologia promująca LGBT i transseksualizm, postępujące zmiany klimatu i dekarbonizacja źródeł energii. Większość tych problemów, poza pandemią i rewolucją medialną, da się sprowadzić do trzech: walka o dominację globalną głównych potęg politycznych oraz zmiany klimatyczne i związana z nimi biopolityka.

1. Walka o dominację globalną głównych potęg politycznych

Chociaż wydaje się, że „zimna” wojna w minimalnym stopniu warunkuje sytuację Kościoła, to faktycznie ma ona wielki wpływ na społeczeństwa, a pośrednio także na Kościół. Zimna wojna prowadzi bowiem do „gorących” wojen zastępczych i wojen hybrydowych, które inicjują milionowe migracje niemal na wszystkich kontynentach. Wojny zastępcze na Bliskim Wschodzie doprowadziły do ucieczki większości chrześcijan z tych krajów, spowodowały prześladowanie wyznawców Chrystusa w islamskich rejonach Afryki i Azji, a masowy napływ muzułmanów do Europy zmienił krajobraz religijny i kulturowy wielu państw. Jako przykład złożoności i wzajemnych zależności współczesnych problemów można wskazać na sztucznie wykreowany problem migracyjny na naszej wschodniej granicy z Białorusią, który jednak spolaryzował postawy wobec tego zjawiska wielu Polaków, antagonizując nawet członków jednej rodziny. Zimna wojna prowadzi też do zaskakujących zmian w dziedzinie konfrontacji idei, ponieważ pozwala tworzyć fałszywy obraz rzeczywistości. Przykładem jest propaganda rosyjska przedstawiająca Rosję jako obrońcę tradycyjnych wartości, rodziny i chrześcijaństwa, państwa zachodnie zaś jako skorumpowane i upadające, negujące własną historię i tożsamość narodową (wspomniana cancel culture), ulegające negatywnym trendom szczególnie w dziedzinie moralności.